- Opublikowano: 09 grudnia 2022, 07:00
- Komentarze: 0
Zatoki przynosowe pełnią bardzo ważne funkcje – odpowiadają m.in. za oczyszczanie, ocieplanie i nawilżanie powietrza przedostającego się do płuc. Wszelkie nieprawidłowości w ich budowie, a także schorzenia infekcyjne oddziałują negatywnie na nasze zdrowie i komfort życia. Jak wykryć patologiczne zmiany w zatokach? Jednym z podstawowych sposobów jest RTG zatok. Dowiedz się więcej o tym badaniu!
Czym są zatoki przynosowe?
Zatoki przynosowe znajdują się w kościach twarzoczaszki. Są to przestrzenie pneumatyczne połączone z jamą nosową, a dokładniej stanowią wpuklenia błony śluzowej. Wyróżnia się zatoki czołowe, sitowe (komórki sitowe), klinowe, sitowe i łzowe.
Dokładne funkcje zatok przynosowych nie zostały poznane. Wiadomo jednak, że odpowiadają one przede wszystkim za ogrzewanie i nawilżanie wdychanego przez nos powietrza. Mogą one również stanowić ochronę twarzoczaszki przed urazami mechanicznymi, czy chronić ucho wewnętrzne przed nieprawidłowym przewodzeniem głosu – wciąż są to jednak tylko przypuszczenia.
Ze względu na bezpośrednie połączenie z jamami nosa, zatoki są narażone na infekcje wirusowe i bakteryjne. Poza ostrym i przewlekłym zapaleniem zatoki narażone są także na inne dolegliwości. Ich budowa nie pozwala jednak na wizualną ocenę struktur, dlatego w celach diagnostycznych stosuje się różne badania obrazowe.
Jak wykryć zmiany w zatokach? Badanie RTG
Jednym z najczęściej stosowanych badań diagnostycznych, które pozwala na ocenę stanu zatok przynosowych jest RTG, czyli prześwietlenie rentgenowskie. Badanie takie wykonuje się za pomocą specjalnego urządzenia, które emituje promieniowanie rentgenowskie. RTG zatok bywa określane również jako rentgen, prześwietlenie lub badanie rentgenowskie. Za jego pomocą uzyskuje się obraz zatok przynosowych.
Jakie objawy powinny skłonić do wykonania RTG zatok?
Najczęściej RTG zatok wykonuje się u osób, które mają objawy stanu zapalnego nieustępujące mimo stosowanego leczenia. Do symptomów sugerujących nieprawidłowości w obrębie zatok przynosowych należą m.in.:
- przewlekły nieżyt nosa – katar, kichanie, swędzenie, obrzęk;
- ból zatok, często odczuwany pomiędzy oczami, zwłaszcza podczas pochylania głowy;
- długotrwały katar;
- bóle głowy;
- uczucie ucisku.
Najczęściej diagnozowane choroby zatok
Prześwietlenie rentgenowskie pozwala na zdiagnozowanie ostrego i przewlekłego stanu zapalnego zatok. Na zdjęciu zwykle widoczne są zmiany, taki jak np. zgrubienie błony śluzowej, czy obecność płynu wysiękowego. Za pomocą RTG zatok można zdiagnozować również inne schorzenia, np.:
- polipy,
- zmiany nowotworowe,
- skrzywienie przegrody nosowej,
- ropnie i torbiele okołozębowe,
- obecność ciała obcego w zatokach.
W trakcie badania uzyskuje się obraz tkanek miękkich i kostnych. Metoda ta stosowana jest więc również w przypadku podejrzenia urazu mechanicznego zatok. Uwidaczniane są ewentualne złamania, odłamy kostne, czy krwawienia wewnątrz zatok.
Jak wygląda RTG zatok i jak się przygotować?
Badanie RTG zatok jest procedurą całkowicie bezbolesną i nie wymaga żadnych przygotowań. Jedynie kobiety w ciąży powinny poinformować lekarza o swoim stanie. Ze względu na możliwość negatywnego oddziaływania promieni rentgenowskich na płód unika się takich badań u kobiet ciężarnych, a także w przypadku podejrzenia ciąży. Jeśli istnieje możliwość, że kobieta może być w ciąży, zaleca się wykonywanie RTG w pierwszych dniach cyklu miesiączkowe, co pozwala na uniknięcie ewentualnego zagrożenia.
Przed badaniem należy również zdjąć wszystkie metalowe przedmioty – biżuterię, spinki. Trzeba też pamiętać, że zdjęcie RTG zatok wykonuje się z polecenia lekarza, dlatego skierowanie jest niezbędne zarówno w przypadku badania refundowanego, jak i prywatnego.
W zależności od tego, które zatoki chcemy zobrazować, badanie takie wykonuje się w kilku projekcjach (ułożeniach głowy), takich jak:
- projekcja Watersa, czyli potyliczno-bródkowa;
- projekcja Caldwella, czyli potyliczno-czołowa;
- projekcja podstawy czaszki;
- projekcja boczna.
Czas potrzebny na wykonanie zdjęcia w jednej projekcji to zaledwie kilka sekund. Całe badanie RTG zatok trwa maksymalnie pięć minut – od momentu wejścia do pracowni rentgenowskiej do jej opuszczenia. Wyniki przekazywane są Pacjentowi w formie CD/DVD i opisu lekarskiego.
