- Opublikowano: 06 lutego 2015, 09:35
- Komentarze: 3
Na tle rynków Europy Zachodniej, polski rynek przewozów regionalnych pozostaje w stagnacji. Kluczowymi czynnikami, które zmniejszają konkurencyjność przewozów kolejowych w Polsce są: przestarzały tabor, niskiej jakości infrastruktura i niska częstotliwość kursowania pociągów.
Przewozy Regionalne posiadają blisko 30% rynku regionalnych pasażerskich przewozów koleją, biorąc pod uwagę liczbę przewiezionych pasażerów. Niska jakość świadczonych usług i zła sytuacja finansowa PR były w przeszłości jednym z powodów tworzenia przez samorządy własnych lokalnych przewoźników. Obecnie spółka nadal traci udział w rynku na rzecz poszerzających swoją działalność wojewódzkich przewoźników.
Blisko połowa zamówień na regionalne przewozy pasażerskie w Polsce jest zawierana na okres 1 roku, zdecydowanie za krótko aby przewoźnik mógł zrealizować inwestycje w nowy tabor i podniesienie jakości usług. Rekompensaty nie zawsze pokrywały w całości deficyt przewoźników regionalnych, co miało negatywny wpływ na jakość usług kolejowych. W szczególnie niekorzystnej sytuacji znajdują się Przewozy Regionalne, których właścicielem są wszystkie 16 województw, co w praktyce oznacza brak wiodącego właściciela.
Samorządy wielu zamożnych województw rozwijają własne spółki kolejowe, które systematycznie przejmują pasażerów od Przewozów Regionalnych. Analiza planów transportowych województw wskazuje na znaczną przewagę transportu autobusowego nad kolejowym, który jedynie w przypadku województw o gęstej sieci kolejowej przekracza poziom 10 proc. udziału w przewozach. Jednocześnie tempo wzrostu pracy przewozowej indywidualnego transportu samochodowego jest w Polsce znacznie wyższe niż w krajach UE. Oznacza to, że rynek kolejowy ma niewykorzystany potencjał.
Na tle rynków Europy Zachodniej, polski rynek przewozów regionalno-aglomeracyjnych pozostaje w stagnacji. Kluczowymi czynnikami, które zmniejszają konkurencyjność przewozów kolejowych w Polsce są: przestarzały tabor, niskiej jakości infrastruktura i niska częstotliwość kursowania pociągów.
Na tle krajów Europy Zachodniej kolejowe przewozy regionalne w Polsce charakteryzują się stosunkowo niską średnią prędkością komunikacyjną. Różnica ta wynosi średnio -23%. Za taki stan rzeczy odpowiada przede wszystkich przestarzały tabor pozostający w posiadaniu operujących w Polsce przewoźników oraz nierzadko bardzo zły stan rodzimej infrastruktury kolejowej.
Obserwowany w Polsce spadek znaczenia pasażerskiego transportu kolejowego jest przeciwieństwem tendencji obserwowanych w Europie Zachodniej, gdzie udział pracy przewozowej rośnie, w tym nawet w krajach o doskonale rozwiniętej sieci dróg i autostrad takich, jak Niemcy, Włochy czy Wielka Brytania.
Analiza modeli organizacji rynku w wybranych krajach UE wskazuje, iż metoda kontraktacji i struktura własności nie mają wpływu na tempo wzrostu rynku przewozów kolejowych. Charakterystyczne jest natomiast to, iż w większości analizowanych krajów kontrakty na usługi przewozowe zawierane są na dłuższe niż w Polsce okresy. Zawarcie umów na przewozy na okres 5-10 lat pozwala na właściwe zaplanowanie rozwoju i sfinansowanie zakupów taboru.
Według raportu „European’s satisfaction with rail services” Polska zajmuje jedno z ostatnich miejsc pod względem zadowolenia pasażerów z częstotliwości kursowania pociągów. Pod tym względem Polska wyprzedza jedynie Litwę, Chorwację, Bułgarię i Estonię. Patrząc natomiast na odsetek osób, które są już zdecydowanie zadowolone z częstotliwości kursowania pociągów Polska znajduje się w zestawieniu na ostatniej pozycji z wynikiem 4%. Dla porównania w UE średnio jest to 15%
W porównaniu do wybranych krajów Europy Zachodniej, w Polsce istnieje potencjał do poprawy w obszarach prędkości i punktualności pociągów. W badaniach satysfakcji pasażerów przeprowadzonych w 2013 roku na zlecenie Komisji Europejskiej w 19 krajach UE w kategorii jakości i czystości wagonów Polska zajęła jedno z ostatnich miejsc wyprzedzając tylko Włochy, Rumunię i Bułgarię.
Sytuacja Przewozów Regionalnych wymaga podjęcia działań w celu restrukturyzacji ukierunkowanej na uzyskanie trwałej rentowności, istotnej poprawy jakości oferty przewozowej, realizacji inwestycji taborowych i możliwości konkurowania. W okresie ostatnich 5 lat (2009-2013) spółka corocznie odnotowywała stratę netto.
Ujednolicenie sposobu kontraktacji oraz wydłużenie okresu kontraktowania może zapewnić regionalnym spółkom kolejowym stabilizację, a tym samym możliwość inwestycji np. w tabor. Spółka Przewozy Regionalne jest w stanie realizować usługi przewozowe, jednak ich jakość, ze względu na brak możliwości realizowania inwestycji, ulega systematycznemu pogorszeniu.
Przewozy Regionalne to spółka świadcząca regionalne kolejowe usługi pasażerskie praktycznie na terenie całego kraju. Może ona pochwalić się największym spośród wszystkich podmiotów świadczących usługi przewozowe doświadczeniem, a także dzięki ogólnopolskiemu charakterowi, może oferować korzystniejsze warunki jeśli chodzi m.in. o udostępnianie taboru czy też jego serwisowanie.
Likwidacja czy rozdrobnienie spółki byłyby niekorzystne nie tylko dla jej samej, ale także dla pasażerów z naszego regionu oraz całego segmentu regionalnych przewozów pasażerskich. Spowodowałoby to konieczność budowania od podstaw całego systemu świadczenia regionalnych usług przejazdów pasażerskich w regionie i ogólnie w całym kraju.
Sytuacja finansowo-ekonomiczna Przewozów Regionalnych wymaga podjęcia działań w celu trwałego oddłużenia spółki tak, aby mogła odzyskać zdolności inwestowania niezbędne do podniesienia jakości usług.
(AS)
