Sala doświadczenia cieszy dzieciaki z „Dać Szansę”

Opublikowano: 14 maja 2015, 13:25

Sala Doświadczania Świata to sala zaprojektowana i stworzona specjalnie z myślą o podopiecznych wadowickiego Stowarzyszenia Rodziców i Opiekunów Dzieci Niepełnosprawnych „Dać Szansę”.

Szum fal, krzyk mew, zapach i smak słonej morskiej wody, w której można szukać prawdziwych muszelek… Kolory: błękit, granat, odcienie szarości… A nad nami świecące gwiazdy lub łagodne ciepłe, żółte światło. Zapachniało wypoczynkiem nad morzem? A przecież to jeszcze nie wakacje! Przy odrobinie wyobraźni można jednak przeżyć prawdziwie morską przygodę na Sali Doświadczania Świata zaprojektowanej i stworzonej specjalnie z myślą o podopiecznych wadowickiego Stowarzyszenia Rodziców i Opiekunów Dzieci Niepełnosprawnych „Dać Szansę”.

Hasło „Sala Doświadczania Świata” jest polską nazwą powstałej w Holandii pod koniec ubiegłego stulecia formy pracy z osobami z niepełnosprawnością intelektualną, znaną w świecie jako metoda Snoezelen. Jako forma pracy, nie posiada ona własnego zaplecza metodycznego, korzysta jednak z podstawowych metod, technik i narzędzi stosowanych w pedagogice specjalnej, a także w terapii zajęciowej. Jej podstawowym założeniem jest stworzenie takiej przestrzeni, w której uczestnik zajęć będzie mógł nie tylko zażyć chwili relaksu, ale także doświadczyć całej gamy bodźców, na odbiór których w życiu codziennym nie ma często zbyt wielkich szans.

Poruszając się na co dzień po ulicach, przebywając w pomieszczeniach zamkniętych i na świeżym powietrzu, będąc wśród ludzi lub spędzając czas w samotności, zwykle nie zastanawiamy się nad tym, ilu wrażeń zmysłowych doznajemy każdego dnia. Światło, kolory, dźwięki, zapachy, powiew wiatru, dotyk kropli deszczu – wszystko to dostarcza nam w sposób stały i nieprzerwany ogromnego ładunku wiedzy o otaczającym nas świecie. Dla osób z deficytami rozwojowymi odbiór tych bodźców jest problematyczny. Im głębszy deficyt, tym trudniejsza percepcja bodźców oraz takie przetworzenie ich przez mózg, aby dana osoba wzbogaciła się pod względem poznawczym.

Sala Doświadczania Świata to przede wszystkim przestrzeń, gdzie wielorako oddziałuje się na zmysły. Kiedy w 1974 roku w Holandii tworzono pierwszą taką Salę, z pewnością nie przypuszczano, że kilkadziesiąt lat później będą stosowane takie rozwiązania jak dziś. Pierwszą Salę stanowił wyizolowany kącik, w którym ustawiono przezroczystą miskę z wodą, po powierzchni której przesuwały się refleksy świetlne. Ustawiono w niej także worek z mocno pachnącym i kłującym sianem. Dziś korzystający z Sali Doświadczania Świata mają do dyspozycji jej wyposażenie podstawowe, a więc łóżko wodne, komorę lustrzaną, tor świetlno-dźwiękowy, sznury światłowodów, kolumny wodne, a ponadto różne rodzaje oświetlenia, które w sposób celowy dobiera czuwający nad korzystającym z zajęć pedagog lub terapeuta. Oprócz tego w Sali znajdują się pomoce do stymulacji zmysłów słuchu, dotyku, a także węchu i smaku – mające zapewnić stymulację wielozmysłową każdego uczestnika zajęć. Korzystając z odpowiednio zaaranżowanej przestrzeni użytkownik może poznawać własne ciało, jego reakcje a także emocje oraz pomnażać swoje doświadczenia.

Holenderski termin „snoezelen” to zbitka dwóch czasowników, które tłumaczy się jako: węszyć, obwąchiwać, szperać – oraz: drzemać, gapić się, trwać w półśnie. Z jednej strony pobyt na Sali Doświadczania Świata ma działać pobudzająco, aktywizująco, wspierająco – z drugiej ma relaksować, odprężać i wyciszać. Dzieci – podopieczni Stowarzyszenia „Dać Szansę” – korzystają z Sali właśnie w tych dwóch wymiarach. Nierzadko głównym elementem pobytu na Sali jest relaks na łóżku wodnym, odpoczynek przy muzyce relaksacyjnej czy słuchanie dźwięków przyrody. Jednak równie często użytkownicy mają potrzebę zabawy w materiałach sypkich, stymulacji zmysłu słuchu poprzez wydobywanie dźwięków z różnych przedmiotów czy wykonywania prac plastycznych przy użyciu różnych technik. Sala to również wymarzone miejsce do zabawy w poszukiwaczy skarbów, piratów z Karaibów, królewny lub uczestniczki salonu piękności. Można więc powiedzieć, że Sala dostarcza każdemu takich bodźców i przeżyć, jakich akurat potrzebuje.

Coraz szybsze tempo życia, coraz większe oczekiwania społeczne – także od małych podopiecznych Stowarzyszenia – niekoniecznie sprzyjają harmonijnemu rozwojowi dzieci. Jeżeli jest miejsce, gdzie wymagania ograniczono do minimum, a poznawanie świata dokonuje się w sposób intuicyjny i dobrowolny – to jest nim właśnie Sala Doświadczania Świata.

Zajęcia na sali Doświadczania Świata są prowadzone obecnie w ramach projektu „Testujemy – wiemy czego po szkole potrzebujemy” dofinansowanego przez Fundację PZU.

(Adela Glogowska)